Jak działają rankingi tenisa ziemnego?

Wszyscy jesteśmy świadomi, że na Świecie jest ktoś z numerem jeden w rankingu WTA lub WTA. Ale jak on lub ona się tam znaleźli?

Rankingi ATP i WTA to podstawa informacji o tenisie ziemnym, to na nich opierają się nagłówki w światowych mediach i to one podsycają rozmowy wśród fanów tenisa. "Światowa jedynka", "lider rankingu", "gracz top10" i tym podobne terminy weszły do języka powszechnego za sprawą tenisa ziemnego.

W przypadku tenisistów to obiektywna kalkulacja określa ich miejsce w rankingu, co przekłada się na możliwość brania udziału w poszczególnych turniejach, a także rozstawienie. To z kolei przekłada się na kształt kariery oraz możliwości odniesienia sukcesów na polu sportowym i finansowym.

Jak zatem działają rankingi tenisa ziemnego? Przyjrzyjmy się!

Za każdy mecz w turniejach Wielkiego Szlema, ATP, WTA, Challengerach lub ITF gracz gromadzi punkty. Im więcej meczów wygrywa, tym dalej awansuje w turnieju, a co za tym idzie dopisuje sobie więcej punktów. Im więcej ich zgromadzi tym wyższa jego pozycja w rankingu. Ilość punktów oferowanych w turnieju zależy od jego rangi oraz prestiżu.

Dla przykładu wygrana w Wielkim Szlemie (jednym z 4 turniejów) zapewnia 2000 punktów rankingowych, podczas gdy wygrana pierwszej rundy ATP Futures' daje 1 taki punkt. Wiemy zatem, że każde zwycięstwo w turnieju oznacza punkty rankingowe. Nie jest to jednak ciągłe sumowanie ich w ciągu całej kariery. Rankingi ATP i WTA działają w 52-dwutygodniowych cyklach, gdzie każdy ranking opiera się o najlepsze wyniki z danego roku kalendarzowego. Zamiast stale je gromadzić to starsze niż 52 tygodnie znikają, a w ich miejsce pojawiają się aktualne. Stąd bardzo często w czasie transmisji słyszymy, że ktoś broni swoich punktów sprzed roku. Np. zwyciężając w turnieju ATP 250 otrzymuje się 250 punktów, których broni się w przyszłorocznym turnieju. Jeśli zatem zdobędzie się niższe miejsce i zgromadzi np. 100 punktów to bilans do rankingu jest ujemny.

Rankingi singla i debla ATP są oparte na 19-tu najlepszych wynikach turniejowych gracza, 20-tu jeśli gra w ATP Finals. Na wynik składają się:

• 4 Wielkie Szlemy
• 8 obowiązkowych turniejów Masters 1000 + finały Nitto ATP
• 7 najlepszych wyników z turniejów United Cup, ATP 500, ATP 250, Challenger Tour i ITF WTT.

Dla każdego turnieju Wielkiego Szlema, obowiązkowego turnieju ATP Tour Masters 1000 lub Pucharu Zjednoczonych, w których gracz nie bierze udziału w losowaniu głównym, nie został bezpośrednio przyjęty w losowaniu głównym na pierwotnej liście zgłoszeń i nigdy nie został bezpośrednio przyjęty w losowaniu głównym, liczba jego wyników ze wszystkich innych kwalifikujących się turniejów w ciągu 52 tygodni, które oferują punkty rankingowe, zostaje zwiększona o jeden. Ma to na celu zapewnienie, że w obliczeniach zostanie użytych 19 turniejów. Na przykład, jeśli gracz przegapi jeden z turniejów Wielkiego Szlema, siedem wyników "Najlepszy inny", które liczą się do jego rankingu, zwiększa się do ośmiu, co daje całkowitą liczbę 19. W 2023 roku gracze mogą również zastąpić do 3 obowiązkowych wyników głównego losowania ATP Tour Masters 1000 lepszym wynikiem z turnieju ATP Tour 500 lub ATP Tour 250, jeśli wynik zastępujący zostanie osiągnięty po ATP Tour Masters 1000, który jest zastępowany. Wyjątkiem byłaby sytuacja, w której gracz otrzyma karę rankingową w turnieju ATP Tour Masters 1000; tego nie można zastąpić.

Formuła rankingu WTA

Rankingi WTA opierają się na bardzo podobnej formule, z wyjątkiem tego, że są tworzone na podstawie 16 najlepszych turniejów zawodniczki w ciągu 52 tygodni. Składają się na to:

• 4 Wielkie Szlemy;
• 4 turnieje obowiązkowe WTA 1000;
• 2 nieobowiązkowe turnieje WTA 1000;
• 6 wyników ze wszystkich turniejów Elite Trophy, WTA 1000, WTA 500, WTA 250 i WTA 125 oraz wydarzeń ITF W15+

Jeśli zawodniczka awansuje do WTA Finals, jej wyniki zostaną dodane do jej łącznej liczby punktów jako bonus Turniejowy, więc wykorzystanych zostanie 17 turniejów. Aby znaleźć się w rankingach WTA, zawodniczki muszą zdobyć punkty rankingowe w co najmniej trzech turniejach lub zdobyć co najmniej dziesięć punktów rankingowych w grze pojedynczej lub deblu. Przydział punktów rankingowych WTA również nieco różni się od sposobu ich rozdzielania przez ATP. Np. nieobowiązkowy WTA 1000 przyznaje zwycięzcy 900 punktów zamiast 1000, które otrzymujesz za wygranie ATP Masters 1000.

Jak często aktualizuje się ranking?

Listy rankingowe ATP i WTA (w grze pojedynczej i deblu) publikowane są zazwyczaj w każdy poniedziałek. Jedynym odstępstwem jest to, że rankingi nie są tworzone podczas Wielkiego Szlema (dłuższe turnieje trwające dwa tygodnie) ani podczas wydarzeń ATP i WTA w Indian Wells i Miami, które również trwają dwa tygodnie. Punkty zdobyte w turniejach ITF World Tennis Tour oferujących nagrody pieniężne w wysokości 25 000 $ są opóźniane o tydzień (7 dni) w celu uwzględnienia ich w rankingach. Początkowo rankingi nie były publikowane co tydzień, z zaledwie siedmioma aktualizacjami w 1973 r. W 1979 r. zmieniono to na format tygodniowy, który jest używany dzisiaj.

Dlaczego rankingi są tak ważne?

Utrzymanie wyższego rankingu jest kluczowe, ponieważ automatycznie daje graczom prawo do udziału w turniejach wyższego poziomu. Na przykład gracze znajdujący się w pierwszej 104-ce rankingu ATP i WTA Tours nie muszą kwalifikować się do głównych losowań Wielkiego Szlema. Jeśli jesteś poza tymi miejscami, jesteś zależny od wygrania trzech meczów kwalifikacyjnych lub otrzymania dzikiej karty. To samo dotyczy innych imprez ATP i WTA; wyższy ranking potencjalnie oznacza bezpośrednie wejście do Masters 1000 i innych wydarzeń. Brak konieczności wygrywania meczów kwalifikacyjnych jest pożądany, ponieważ turnieje są z reguły wyczerpujące, a każdy zawodnik chciałby zachować siły na mecze w głównej drabince, których wygrywanie oznacza większe wypłaty.

Prestiż bycia w czołówce

Miejsce w pierwszej ósemce w rankingu ATP lub WTA Tour umożliwia graczom zakwalifikowanie się do prestiżowych mistrzostw na koniec roku. Finały ATP i WTA należą do najcenniejszych tytułów w tenisie, zaraz po Wielkim Szlemie, oferując maksymalnie 1500 punktów rankingowych.

Jak wszystkie systemy, rankingi tenisowe mają zalety i wady. Większość wad polega na tym, że organy zarządzające próbują wprowadzić niewielkie zmiany i drobne poprawki, które sprawiają, że system jest bardziej skomplikowany niż powinien.

Jeden z ostatnich problemów z rankingami miał miejsce podczas pandemii COVID-19, gdzie punkty rankingowe zostały zamrożone, co doprowadziło do sytuacji, w której gracze nie byli nagradzani za dobre wyniki. Usłyszeć można było wiele krytyki na przestrzeni lat, ale ludzie rzadko mają konkretne sugestie dotyczące ich ulepszenia. Główną ideą, która jest forsowana, jest użycie systemu ELO, który jest używany w szachach, ale nie jestem przekonany, czy jest to ulepszenie. Trzeba więc powiedzieć, że obecne rankingi tenisowe całkiem dobrze odzwierciedlają kto powinien zajmować pierwsze miejsce na Świecie. Niech dowodem na to będzie ostatni Wimbledon, gdzie w finale Wielkiego Szlema spotkali się No.1 i No.2 rankingu.

Podsumowanie

Mamy to, wyjaśnienie jak działa ranking. Sprawy trochę komplikują się kiedy dochodzą rankingi chronione, kontuzje oraz kary. Jednak prostym wyjaśnieniem jest to, że punkty rankingowe są przyznawane zgodnie z osiągniętym etapem turnieju, a im wyższy prestiż turnieju, tym więcej punktów jest do zaoferowania. Rankingi są aktualizowane w każdy poniedziałek, a punkty są usuwane po 52 tygodniach od ich przyznania, z wyjątkiem finałów ATP, z których punkty są usuwane w poniedziałek następujący po ostatnim wydarzeniu ATP Tour w następnym roku.